ÇEKİRGE MEYDANI
YENİ BİR GÖRÜNÜME KAVUŞUYOR|MİMARİ, KENTSEL TASARIM VE PEYZAJ TASARIMı PROJESİ YARIŞMASI

YARIŞMA HAKKINDA

Yarışmanın Amacı

Çekirge Bölgesi, tarihi ve yakın geçmiş değerleri ile Bursa’nın köklü ve özel muhitlerinden birisidir. Bölge, kentin doğu batı istikametindeki iki ana aksından biri olan, kentsel mekanlarla ve Uludağ ile de ilişki kuran, Yeşil Camisiyle başlayıp Heykel, Altıparmak ve Kültürparkla devam eden doğrultunun önemli bir düğüm noktasıdır. Kentsel örüntülerin ve ön belleğin sıkıca sarıldığı, üzerinde önemli tarihi yapıların, yakın dönem yerleşimlerin bulunduğu bu bölge, ulaşım, konut, turizm, kültür, ticaret ve rekreasyon omurgası olarak yıllarca Bursa’yı taşımıştır ve taşımaya devam etmektedir.

Yarışmanın konusu ve Yeri, tariflenen bölgede, mevcut tarihi, doğal ve kültürel dokusu, yapılı çevresi, yoğun trafik kurgusu ile ön plana çıkan Çekirge Meydanı ile yakın çevresinde geleceğe yönelik plan kararları ve tasarımlar elde etmektir. Bu bağlamda kamusal alan - açık alan ilişkilerini arttırarak kentsel yaşam kalitesine katkı sağlamak amacıyla;

• doğal ve kültürel çevreye uyumlu, kentin kimliğine katkı sağlayacak tasarımları yansıtan,
• bölge ve şehir halkının kullanımına yönelik toplum yararını gözeten,
• zemin ve yaya ilişkilerini; ticari, sosyal ve rekreatif ilişkileri de güçlendiren
• peyzaj tasarımları ile desteklenen
• trafik ve otopark sorunlarını azaltan,

Mimarlık, Şehircilik, Peyzaj Mimarlığı ile tüm Mühendislik alanlarında çağdaş ve ekonomik çözümler öneren, güzel sanatları teşvik eden özgün öneriler geliştiren, uygulanabilir projelerin elde edilmesidir.
Söz konusu bölge son derece karmaşık ve çok boyutlu verilerle örülüdür. Bu karmaşık, iç içe örülü kurgu içinde, uygulanabilir, yenilikçi, mevcut kent parçasının kalitesini arttıracak, çok yönlü örnek bir kamusal alan elde etmek amaçlanmaktadır. Bu amacın gerçekleşebilmesi için çok disiplinli, bir arada düşünme ve çalışma ortamı sağlayan yarışmanın anlamlı bir yöntem olduğu düşünülmektedir.

Yarışmacılardan, proje alanını yakın çevresiyle ilişkilendiren, yarışma alanının tümünü bütüncül olarak değerlendiren, özgün projeler beklenmektedir. Bu çerçevede bölge ve yakın çevresinde alınacak plan karar önerileri ve tasarımlar ile birlikte şunlar hedeflenmektedir:

Alan içinde farklı tansiyonlarda bölgeler yer almaktadır. Bu bölgeler yoğun bir trafik ağı ile kuşatılmıştır. Yarışmacılardan tüm tarihi, kültürel, doğal, sosyal, fiziksel, ticari, katmanlarını değerlendirilerek, güçlü bir kamusal alan kimliği üretmesi ve bölgedeki yaya ve taşıt ulaşımını çözen, en az kamulaştırma ile en nitelikli kamusal boşlukları oluşturabilen projeler üretilebilmesi beklenmektedir. Bu kapsamda,

• Kentin üst ölçekli plan kararları doğrultusunda, çevresel verilerle çalışma alanının ilişkilerini kurgulamak,
• Proje alanında görsel kalitenin arttırılarak, kent imgesine olumlu katkı sağlayacak açık ve kapalı mekânlar yaratmak,
• Kentin sosyo-kültürel, doğal ve fiziksel yapısı konusunda örnek bir proje oluşturmak,
• Doğal çevreye duyarlı mimari ve peyzaj tasarım ilkelerini belirlemek, sosyal ve kültürel donatılara ilişkin özgün öneriler geliştirirken, kentsel bir vizyon oluşturmak,
• Yarışma alanının bütününde, engelliler ve tüm yayalar için kullanılabilirliği sağlamak hedeflenmektedir.

Bu beklentinin önemli bir bölümü, yarışma adında da meydan olarak tarif edilen bölüm ve yakın çevresidir. Alan içinde nitelikli, mevcut çevre işlevlere değer katacak, kamusal alan ağının önemli bir parçası olarak çalışacak, peyzaj ve kentsel tasarım kararları ile desteklenen bir meydan tasarımı beklenmektedir. Halihazırda “Çekirge Meydanı” olarak tarif edilen bölge aslında bir trafik düğümüdür.
Meydan ile birlikte kaldırım yol ilişkileri, yarışmacıların önereceği ya da hali hazırda yer alan alanların iyileştirilmesi ile elde edilecek açık alanların da bu kapsamda, mekânsal ve zamansal kurgu sistemi bağlamında günün farklı saatlerinde ve her mevsimde kentlinin kullanabileceği şekilde tasarlanması beklenmektedir.

Çekirge meydanı ve ona bağlantılı yollar, farklı doğrultulardan gelen toplu taşıma ve transit şehir içi taşıt trafiğini aktarmaktadır. Yarışmacılardan kamusal alan ilişkilerini kurgularken, yaya ve taşıt trafiğinin kesişmelerini en aza indirebilecek, gündelik yaşam pratiklerinin bir parçası olarak yaya dolaşım ağı olarak kullanılacak tanımlı alanlar tasarlamak, yaya ve taşıt hareketlerinin planlanmasına yönelik çözüm önerilerin yanı sıra ulaşım, toplu taşıma güzergah ve durakları ile otopark alanlarına dair öneriler içeren tasarımlar beklenmektedir. Bu çerçevede tasarımcıların uygun disiplinlerden uzmanlar ile çalışması önerilmektedir.

Oldukça dar, sıkışık, farklı mülkiyet ve nitelikte arazilerden oluşan bölge içinde yapılacak müdahalelerin kapsamı, metodu ve tanımlarının yarışmacılar tarafından doğru tarif edilebilmesi için tasarımın ayrılmaz bir parçası olarak kamulaştırma ve İmar Kanununun uygulamaya yönelik ilgili maddelerinde tarif edilen imar uygulama araçlarından yararlanılabilir. Trafik düzenleme ve kamusal alan oluşturma sürecinde kullanılabilecek araçlardan birisi olan kamulaştırma, Belediyenin sınırlı mali olanakları dikkate alınarak en fazla yarar sağlayacak şekilde kullanılması gereken bir imar uygulama aracıdır. Yarışmacılar bu kriteri dikkate alarak kamulaştırma önerebilir. Gerekirse kamulaştırma projedeki uygulama önceliklerine göre etaplandırılmalıdır. İdare bu etaplamayı ve bütçe olanaklarını dikkate alarak kamulaştırma programını düzenleyebilir.
Yarışmanın amacına uygun tasarım kararlarının önünü açmak maksadı ile kamulaştırmanın yanı sıra gerekirse yarışmacılar imar planı değişikliği ve/veya beraberinde plan notu değişikliği önerebilirler. Bu kapsamda tasarım kararları ile birlikte yukarıda sayılan imar uygulama araçları konusunda geliştirilecek önerilerde alınan kararların tasarımın uygulanması açısından gerekçeleri net bir şekilde belirtilmelidir.

Yarışmacının ürettiği tasarıma bağlı, mevcut fiziksel çevrenin önemli bir bileşeni olarak yapıların zemin kotları, ana ve ara yollar ile kaldırım profilleri, dükkan cephe karakterleri, üst ticari katlar ya da konut katları için temel yaklaşım prensipleri belirtilerek iyileştirme stratejileri ve tasarımlar geliştirilebilir. Söz konusu tasarımların tüm alana yönelik genel yaklaşımı destekleyecek şekilde olması, kullanıcılara ve mülk sahiplerine alternatifler sunması, özellikle zemin kotunda yer alan işletmelerin ön kaldırım kullanımlarını, vitrin ve cephe düzenlemelerini tasarım ile bütünleştirilmesi beklenmektedir. Bu kapsamda sivil mimarlık örneği yapıların ve anıt ağaç niteliği taşıyan bitkisel dokunun korunması ve bölgedeki yeşil alanların bir bütünlük içerisinde tasarımdaki açık alanlarla ilişkilendirilmesi beklenmektedir.

YARIŞMA ALANI HAKKINDA

Yarışmanın konusu 77.660 m² olarak belirlenen aşağıda tariflenen bölgelerin yeniden planlanması ve tasarlanmasıdır. Yarışmanın yeri Bursa İli, Osmangazi İlçesi, Çekirge Mahallesi sınırlarında kalan Ek’de şematik olarak sınırları belirtilen park, yollar ve yoldan cephe alan parselleri ve tescilli yapıları kapsamaktadır. Ek’de yer alan krokide de görüldüğü gibi, yarışma alanı yakın çevre ve bağlantı yolları düşünülmek kaydıyla aşağıda belirtilen ana başlıklarda açıklanmıştır.

Çekirge (Armutlu) Meydanı ve Çevresi yarışmanın kentsel tasarım alanı olarak belirlenen odak noktasıdır. Ek:1 deki krokide etkileşim alanı olarak gösterilen aşağıda sarı, mavi ve yeşil bölge olarak tanımlanmış alanların karakteristikleri, fonksiyonları ve birbirleriyle etkileşimleri yarışmacılar tarafından dikkate alınmalıdır.

Odak noktasını da kapsayan Çekirge Caddesi -Hamam Caddesi- Uludağ Yolu Caddesi- 1. Murat Caddesi- Zübeyde Hanım Caddesinin Ek:1 krokide gösterilen kısımlarını kapsayan güzergahlar ve bu güzergahlardan cephe alan parsellerde yer alan fiziksel doku ve doku içindeki boşluklardır. Bu bölge için Madde:2’de 4 başlık altında toplanan hedeflerdeki plan ve tasarım kararlarının üretilmesi beklenmektedir.

Aşağıda tanımlanmış olan Mavi Bölge, Yeşil Bölge ve Sarı Bölge farklı karakteristiklere sahip olup odak noktasındaki kentsel tasarım alanı ile karşılıklı etkileşim içinde olan bölgelerdir. Bu bölgeler için yarışmacılar tasarımın bütünlüğünü sağlamak adına üst ölçekte ilkesel planlama ve tasarım kararları üretebilirler. Bu bölgeler yarışma alanını tarif etmek üzere kurgulanmıştır. Yarışmacılar kentsel ilişkileri, kamusal kurguları ya da tasarım çerçevesinde üretilebilecek alternatif fikirleri üretmek için bağlantılı yakın çevre bölgeler için kentsel tasarım, mimari tasarım ve peyzaj tasarım kararlarının yanı sıra farklı fonksiyon önerisi ya da alan tanımı geliştirebilirler.

Alanın batı bölümünde yer alan Murat Hüdavendigar Külliyesi ve etrafındaki koruma altındaki yapılar, termal turizm ve ticaret yapılarının yanı sıra açık yeşil alanlar, rekreasyon alanı, araç ve yaya yolları yer alır. Bu alanda tasarımın bütününü etkileyecek üst ölçekteki ilkesel planlama ve tasarım kararlarının yanı sıra bölgenin sahip olduğu değerleri ön plana çıkaracak ve odak noktası ile alanı ilişkilendirecek ve bütünleştirecek kentsel tasarım, mimari tasarım ve peyzaj tasarım önerileri geliştirilebilir.

Odak noktasının kuzeyinde yer alan Kervansaray Oteli ile komşu, içinde Eski Kaplıca, Armutlu Hamamı, Horhor Hamamı ve Çeşmesi ile koruma altındaki duvarı içeren tarihi dokunun yanı sıra alan içindeki çocuk bahçesi ve açık yeşil alanları, konut bölgesini ve ticari üniteleri kapsayan bölgedir. Koruma altındaki tarihi yapıların bulunduğu bu bölgede odak noktasındaki plan ve tasarım kararlarına destek olacak kentsel tasarım, mimari tasarım, peyzaj tasarım önerileri geliştirilebilir.

Alanın güney bölgesinde yer alan, içinde koruma altında yapıların da olduğu, tarihi, kentsel alan, anonim doku içindeki konutların ağırlıkta olduğu bir örüntüye sahip organik dokulu bir bölgedir. Bu bölgede odak noktasındaki plan ve tasarım kararlarına destek olacak nitelikte kentsel tasarım, mimari tasarım, peyzaj tasarım önerileri geliştirilebilir.

Yarışmanın Türü ve Şekli

Bursa Osmangazi Belediye Başkanlığı Kentsel Tasarım Müdürlüğü tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 23. Maddesi ve Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışma Yönetmeliği doğrultusunda serbest, ulusal ve iki aşamalı, mimarlık, şehir planlama ve peyzaj mimarlığı meslek disiplinlerinin katkısını gerektiren bir yarışmadır.

YARIŞMA TAKVİMİ

İLETİŞİM